Een van die slachtoffers was mijn opa die door zijn duitse nationaliteit gedwongen van 1942 to 1944 als militair in Rusland heeft gevochten. Hoewel hij het wonder boven wonder niet is gestorven aan het oostfront, heeft deze tijd een levenslang lidteken bij hem achtergelaten. Tegenwoordig worden deze lidtekens als PTSS (post-traumatische stress stoornis) erkend en behandeld. Maar destijds niet, en zeker niet voor ex-duitse militairen in de jaren na de tweede wereldoorlog.
Bert Hinnen, een neef van mijn vader, heeft na veel onderzoek een boek geschreven over mijn opa en daarmee over een groep van ongeveer 24.000 mensen die in vergelijkbare situaties hebben geleefd na de oorlog.
Een kort videoverslag geeft een klein beetje inzicht in het boek: https://www.youtube.com/watch?v=VcgX79f59rY.
Ik heb veel tijd besteed aan het lezen en uittypen van mijn opa's dagboek om een idee te krijgen van zijn dagelijks leven aan het oostfront. Een paar regels:
"30.8. Einer
Granate 10 m. von unserem Zelt eingeschlagen noch gut gegangen....
12.9. Durch Fliegerschiessen hat Russe unsere
Feuerstellung entdeckt und beschiesst uns mit schweren Kaliber, einen in der
Feuerstellung und einen auf den Weg zum Bunkerstelle ...
14.3. Der
Russe hat wieder einen Angriff gemacht. Heute am 7. Hochzeitstag und nicht zu
Hause...
16.6 Russe macht einen kleinen Angriff, wurde abgeschlagen. 40 Tote Russen liegen
vor den Stellungen....
25.8. Heute die grosse
Nachricht bekommen dass ich zu Hause eine Tochter bekommen habe am 12.8. um 2 Uhr."
Helaas heb ik mijn opa nooit anders leren kennen dan een gesloten man. Ik vraag me wel eens af hoe hij zou zijn geweest als er geen oorlog was geweest....
Zijn levensverhaal bevestigt voor mij opnieuw dat er geen winnaars zijn in oorlogen, alleen verliezers. En ik hoop dat het boek een beetje bijdraagt aan meer begrip en verdraagzaamheid tussen mensen die een andere nationaliteit, taal, cultuur en religie hebben. Want diep in ons willen we allemaal hetzelfde, een goed leven zonder ruzies en oorlogen.
Dankjewel Bert.
